İslami forex nedir diye merak edenleri bilgilendirmek amacıyla bu blogu açtım. Swapsız forex veya faizsiz forex hesabı olarak da bilinen hesapla ilgili bilgi almak isteyenler yazımda bütün detayları bulabilecekler. Forexte kullanılabilen bu hesap türünün avantajlı bulunduğu gibi dezavantajları da bulunuyor. Tüm bunlara da değineceğim.
Forex caiz mi gibi sorular da duymaktayım. Çünkü bazı kişiler dini hassasiyetler dolayısıyla para piyasalarına uzak durabiliyor. Forexe uzak durulmaması gerektiğini ve bu konudaki açıklamalara da değinmeye çalışacağım.
Birçok forex şirketinde İslami forex hesasbı bulunduğunu ve birçok forex şirketinin de swapsız forex hesabı açtığını söyleyerek başlayabilirim.
İçindekiler Tablosu
İslami Forex Hesabı Nedir?
Swapsız forex hesabı olarak da bilinen İslami forex hesabı, İslami prensiplere göre faiz kullanmak istemeyen yatırımcılara uygun olarak geliştirilmiş hesap türüdür. Forex hesap türlerinde faiz demek swap demektir.
Bu nedenle swap nedir diye de açıklama yapma gereği duyuyorum. Peki swap nedir?
Swap, kelime anlamı olarak takas etmek veya değiştirmek anlamına gelir. Swapı çeşitli finansal piyasalarda farklı şekillerde görebiliyoruz. Forexte de farklı bir şekilde karşımıza çıkıyor. Forexte swap, taşıma maliyetine denir.
Forexte yapacağınız işlemlere konu olan paritelerde yer alan para birimlerinde çeşitli faiz oranları bulunmaktadır ve yapılan alımlarda, faiz farkından kaynaklı olarak forex hesaplarına gecelik faiz ya da gecelik taşıma maliyeti yansır. Yani forexte işlem yaparken gecelik olarak hesabınızda ya kesinti olur ya da gelir olur. Bu tamamen işlem yaptığınız pariteyle ilgilidir.
Daha net anlaşılması için bir örnek vermek istiyorum. Ülkemizde dolar, euro gibi dövizlerin çok alınıp satıldığını bildiğim için dolar üzerinden gitmek istiyorum. USDTRY paritesi yani dolar TL paritesine bakarsak, eğer açacağınız forex hesabında dolar almak isterseniz bu paritede işlem yapıyorsunuz demektir.
USDTRY paritesine alış işlemi açarsanız, dolar almış olacaksınız. Satış emri açarsanız da dolara karşı TL’yi almış olacaksınız. Alış işlemi açtığınızı düşünürsek, doların faiz oranı TL’den düşük olduğu için faiz farkını firmaya ödemeniz gerekecek. Çünkü firma sizin için TL’yi dolara taşıdı ve TL’den alacağı faizi kaybetti. Bu durumda swap bedeli çıkartılacak ve sizin hesabınızdan para kesilecek.
Tam tersi olarak alış değil de satış işlemine girerseniz, dolara karşı olarak TL’yi almış olacaksınız. TL’nin faizi dolardan yüksek olduğu için firma sizin sayenizde faiz kazanacak. Bu nedenle size faiz geliri verecek. Buna da swap geliri deniyor.
Gördüğünüz üzere forexte swap, yaptığınız işlemler ve işlemlere konu olan paritelerle ilgilidir.
İslami hesapta da bu gördüğünüz swap yoktur. Yani ne gecelik faiz kazanırsınız ne de gecelik faizden dolayı hesabınıza bedel yansır. Dolayısıyla faizsin forex hesabı olarak karışımıza çıkar.
İslam’da Ticaretin İlkeleri
İslam’da ticaretin temel ilkeleri bulunmakta.
- Herhangi bir faiz oranının ödenmesi ve alınması yasaktır.
- Kumar yasaktır
- Riskler ve faydalar dağıtılmalıdır
- Ticaret işlemleri bağlamında acil borsalarda işlem yapılabilir
Bu dört ilke her zaman Batı bankacılık ve ticaret geleneğine uymaz ve İslami finans ilkelerine uymak için, yaygın olarak “İslami hesaplar” olarak adlandırılan belirli ticaret hesapları oluşturulmuştur.
Bu hesaplar, helal Forex ticareti yapmak isteyen müşterilere yatırım faaliyetlerini dini ilkelerinden ayırmak zorunda kalmadan sunulmaktadır.
Genel olarak, bu hesaplar geleneksel ticaret hesaplarına oldukça benzer, sadece bazı belirli unsurlar İslami finansın temel ilkelerini karşılayacak şekilde uyarlanmıştır.
Forex Caiz Mi?
Online yatırım yöntemlerinin gelişmesiyle beraber, Müslümanların en az dörtte biri borsa ve forex gibi finansal piyasalarla ilgilenmeye başlamıştır. Ancak bazı kişiler, forex helal mi ya da forex caiz mi gibi sorular yöneltmektedir.
Forex piyasasını ve özellikle de eylemleri derinlemesine analiz ederek helal kalmaya ilişkin tavsiyelerde bulunmaya ve Şeriat yasasına göre hangi enstrümanların alınıp satılabileceğini göstermeye çalışacağım.
Yani, hisse senetleri, vadeli işlemler, emtialar, para birimleri ve forex yatırımı helal mi haram mı?
Bu, finansal piyasalara yatırım yapmak isteyen Müslüman yatırımcılar arasında sıklıkla ortaya çıkan bir sorudur. Aslında, İslam durumunuzun, özellikle finansal durumunuzun iyileştirilmesine yönelik araştırmalara izin verir, ancak İslam’daki borsa hakkında şüpheler devam eder.
Tanımı gereği, forex yatırımı helal kabul edilebilir ve İslami finansın temel ilkelerine aykırı değildir. Forex yatırımındaki erişilebilirlik ve hızlı kar potansiyeli her geçen gün daha fazla yatırımcı çekmektedir. İlk bakışta helal bir yatırım fırsatı gibi görünüyor, çünkü bu sadece para alıp satmakla ilgili. Ancak, incelenmesi gereken bazı şeyler vardır.
Euro’yu dolara karşı alıp daha sonra Euro Dolara karşı değer kazandığında satarsınız ve bu işlem helal bir işlemdir. Ancak işin içine faiz girdiğinde iş biraz değişebilir. Bu nedenle zaten faizsiz forex hesapları çıkarılmıştır.
Birçok ilahiyatçı forex işlemlerinin caiz olduğunu düşünmektedir. Özellikle swapsız forex hesapları ile yapılan işlemlerde herhangi bir sıkıntı görülmemektedir. Çünkü faiz yoktur ve haksız kazanç elde edilmez.
Aynı ticaret gibi düşünebilirsiniz. Bir mal alıyorsunuz ve bir süre sonra değeri artıyor. Siz de ürününüzü satıyorsunuz.
İslam dini diğer büyük dinlerle karşılaştırıldığında ticarete daha çok önem veren bir dindir. Zaten Hz. Muhammed de bir ticaret adamıdır. Hayatı ile ilgili kesitleri okuduğumuzda birçok yere ticaret amacıyla ziyaretlerinin olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla İslam, ticarete uzak olan bir din değildir ve makul koşullarda faiz olmadan kar etmeyi kesinlikle yasaklamamıştır.
Gördüğünüz üzere forexte işlem yapmanın dini açıdan bir sıkıntısı bulunmamaktadır.
Peki İslami forex hesabının avantaj ve dezavantajları nelerdir?
İslami Forex Hesabı Avantajları
İslami ya da swapsız forex hesaplarını genelde faizle işlem yapmak istemeyen ve dinlerinde faize yer verilmeyen yatırımcılar tercih etmekte. İslami hesaplarda da faiz olmadığı için forex işlemleri helal şekilde yerine getirilebilir. Helal forex işlemleri için İslami hesaplar tercih edilebilir. Bu durumda dini hassasiyeti olanlar rahatlıkla forexte işlem yapabilir hale gelirler.
Swapsız forex hesaplarında işlem yapanlar, yapacakları işlemlerde kullandıkları paritenin swap bedeli yüksek olması dolayısıyla ödeyecekleri swaptan kurtulmuş olurlar. Mesela yukarıda örneğini verdiğim gibi USDTRY paritesinde alış yönünde pozisyon açtığınızda, doların faizi TL’den düşük olduğu için swap bedeli ödeyecektiniz. Ancak İslami forex hesabında faiz olmadığı için bu bedeli ödemezsiniz.
Yaptığınız işlemleri uzun süre açık tutabilirsiniz. Forexte kaldıraç da olduğu için yapacağınız işlemlerde küçük miktarları teminat gösterip büyük miktarlar alabiliyorsunuz. Ancak bu durumlarda bazı paritelerde paranızı tutarken kaldıracın da etkisiyle swap bedeli ödemek zorunda kalıyorsunuz. İster kaldıracınızı azaltıp uzun süre bekleyebilirsiniz. İsterse faizsiz forex hesabı açıp işlemlerinizi swap bedeli olmadan bekletebilirsiniz. Bu süreçte kaldıracınızı da düşürürseniz, istediğiniz parite yükselene kadar rahatça bekleyebilirsiniz.
İslami forex hesabının önemini şuradan daha iyi anlayabilirsiniz; diyelim ki forexte işlem yapıyorsunuz ve doların yükseleceğini düşünerek dolar aldınız. Hesabınızda dolar beklerken doların hiç yükselmediğini düşünün. Bu durumda fiyat düşmese de swaptan dolayı devamlı sizin bakiyenizden para düşülecek. Ancak islami forexte işlem yapıyorsanız, böyle bir maliyete katlanmak zorunda değilsiniz. Dolayısıyla uzun süre hesabınızda bekletebilirsiniz.
Swapsız forexin avantajları bulunduğu gibi dezavantajları da bulunuyor. Şimdi de onlara bakalım.
İslami Forex Hesabı Dezavantajları
Faizsiz forex hesabı açtığınızda faiz geliri alamazsınız. Yani diyelim ki swap örneğinde verdiğim gibi USDTRY paritesinde satış işlemine girdiniz. Normalde dolar düşünce para kazanacaktınız. Eğer dolar düşmez ve yerinde sayarsa bile TL’nin faiz oranı dolardan fazla olduğu için swap geliri elde edecektiniz. Ancak swapsız forex hesabı ile yaptığınız işlemlerde faiz geliri elde edemezsiniz.
Swapsız forex hesaplarında minimum teminat miktarı ve spreadler yüksek olabiliyor. Minimum teminat miktarı nedir? Forexte gerçek hesap açmak istediğinizde, firmaların belirlemiş olduğu en az minimum miktar ve üstünde yatırım yapmanız gerekmekte. Forex hesabı ancak bu şekilde açılabilir. Mesela bir firma standart bir hesap için minimum miktarı 100 dolar olarak belirleyebilir. Bu durumda en az 100 dolar yatırmanız gerekmekte. Ancak swapsız forex hesabında aynı şirkette minimum yatırım miktarı 200 dolar olabilir. Bu durumda daha yüksek yatırımlarla bu hesabı açmanıza izin veriyor olurlar.
Spreadler yüksek olabilir dedim. Spread nedir? Spread, işlem yapacağınız paritelerin alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fiyat farkına denir. Yani USDTRY’nin alış fiyatı 7,00 TL iken satış fiyatı 6,95 TL olabilir aradaki 0,05 TL spread olarak adlandırılır. Forex şirketleri bu bedellerden kazanırlar. Faizsiz forex hesaplarında ise spread oranları biraz daha yüksek olabilmekte.
Ayrıca bu hesaplarda bazı işlem kısıtları ya da yapmanız gereken işlem miktarı bulunabilir. Yani firma size EURUSD paritesinde en fazla şu kadar işlem yapabilirsin ya da şu kadar işlem yapmalısın diyebilir. Bu durumda normal forex hesaplarına göre bir dezavantajınız olur.
Tüm bu avantaj ve dezavantajları göz önüne alarak hangi firmada hesap açacağınıza karar vermelisiniz. Çünkü firmadan firmaya bu şartlar değişebilmektedir.
İslami Forexte Hisse Senetleri Alınıp Satılabilir Mi?
Genellikle hisse alımının haram olmadığı kabul edilir. Çünkü bir şirkette sadece bir yüzde satın alırsınız. Ancak, söz konusu şirketin Şeriat kanununa aykırı hareket etmediğinden emin olunması gerektiğine dair açıklamalar da bulunmaktadır.
Mesela alkol ve kumar gibi sektörlerde olmayan şirketlerin hisseleri alınmalıdır. Aksi halde haram olabilir.
İslami bir perspektiften faaliyet gösteren şirketler iki kategoriye ayrılabilir:
- Helal uygulamalardan kaynaklanan faaliyetler: Deniz taşımacılığı, imalat, giyim, tıbbi malzeme, gayrimenkul, mobilya, sarf malzemeleri gibi sektörlerde hizmet veren şirketler. Bu şirketlerin genellikle haram uygulamaları veya işlemleri yoktur.
- Haram uygulamalarına dayalı faaliyetler: Alkol, kumar gibi İslam’da haram kılınan alanlarda faaliyet gösteren herhangi bir şirketin hissesini almak helal değildir.
Çoğu ilahiyatçı, faaliyetlerin bir karışımı varsa yani şirket helal olmayan mal ve hizmetlerin sadece bir kısmını satıyorsa, yine de hisselere yatırım yapabileceğinizi kabul eder. Şirketin helal olmayan bölümü tarafından üretilen kârların yüzdesini bağışlamanız önerilir. Mesela firmanın karlarının %15’i alkolden geliyorsa, siz de karınızın %15’ini bağışlayabilirsiniz. Böylece bir sıkıntı yaşamamış olursunuz.
Kimler İslami Hesap Açabilir?
Forex firmalarında İslami hesap açmak istediğinizde, aklınıza firma acaba benim İslami hesap açma başvurumu kabul eder mi gibi sorular aklınıza gelebilir. Çünkü İslami forex hesapları, diğer hesaplardan daha az kullanılır. Elbette avantajları vardır ancak dezavantajları da yatırımcılar tarafından araştırılıyor ve uygun bulunması halinde açılıyor.
Forex firmalarına yaptığınız başvurularda firma size genellikle dininizi sormaz. Çünkü bir kişinin hangi dine mensup olduğu doğrulanacak bir şey değildir. Yani siz ben Müslümanım diyorsanız, Müslümansınızdır size kimse kalkıp değilsiniz diyemez. Günümüzde artık kimliklerde de din ibaresi yok. Zaten Avrupa giriş kriterleri arasında olan yeni kimlikler, Avrupa ve birçok ülkede de benzer şekilde. Bu durumda dini doğrulamayı gerektiren hiçbir şey yoktur.
Firmalar birçok bilginizi doğrulamak isteyebilir. Mesela isminizi, telefon numaranızı ve adresinizi. Bunlar somut şeylerdir bakıp bulabilirler ama aklınızdaki düşünceleri bulamazlar. Zaten firmaların böyle bir dertleri de yok. Firmaya İslami hesap açmak istiyorum dediğinizde çok büyük olasılıkla başvurunuz onaylanır.
Hatta Müslüman olmayan ve faiz gibi bir derdi olamayan birçok kişinin de swapsız forex hesabı açtığını görebiliriz. Gecelik faiz istemeyen ve uzun süre işlemlerini bekletmek isteyenler de faizsiz forex hesabı açabiliyorlar.
İslami forex ile ilgili detaylı bilgi verdim. Yukarıdan bu konu ile ilgili tüm detayları görebilir ve aklınızdaki soru işaretlerini giderebilirsiniz. Son olarak bu hesapta bir forex hesabı açmaya karar verdiğinizde nasıl açacağınızı da öğrenmelisiniz. Bu nedenle sizlere aşağıda yapmanız gerekenleri anlatacağım.
İslami Forex Hesabı Nasıl Açılır?
Faizsiz işlem yapmak istediğinizde, forex firmalarını araştırmalı ve firmaların swapsız forex seçenekleri olup olmadığına bakmalısınız. Firmalarda swapsız forex hesabı seçeneği olsa bile o firmalardaki hesapların hangi özellikleri olup olmadığına bakıp açıp açmamaya karar vermelisiniz. Yani işlem şartları neler, minimum yatırım miktarı ne kadar, spreadler nasıl gibi.
Ardından firma ile iletişime geçmelisiniz. Zaten kayıt aşamasında birçok firma size hangi forex hesap türünde hesap açacağınızı sorar. Ona göre bir hesap açmalısınız. Ardından belirlenen minimum miktarı yatırmalısınız.
Daha sonra firma size hesabınızı yönetmeniz için kullandıkları işlem platformuna erişim bilgilerinizi aktaracak. Mesela MetaTrader 4 ile çalışıyorlarsa, MetaTrader 4’e nasıl gireceğinizi ve giriş bilgilerinizi verecekler.
Böylece İslami forex hesabı açma işleminiz tamamlanacak. Ardından işlemlerinizi yapmak için işlem platformuna girmelisiniz. Tabi ki hesap açarken kullanacağınız kaldıraç oranını da seçmeyi unutmayın.
Eğer uzun süre bekleyecek işlemler yapacaksanız, kaldıraç oranınızı düşük tutmanızı öneririm. Böylece paranız da erimemiş olur.
Tekrar hatırlatmak istiyorum ki faizsiz forex hesapları ile yapacağınız işlemlerde faiz bedeli ödemeyeceksiniz ve faiz geliri elde edemeyeceksiniz. Bu nedenle uzun vadede size faiz karı olabilecek paritelerde işlem yapmak istiyorsanız, swapsız forex yerine normal forex hesabını tercih etmeniz daha mantıklı. Çünkü bu süreçte işlem yapacağınız parite fiyatı yerinde saysa da swap geliri elde edersiniz ve kara geçmiş olursunuz.
Peki swapsız forex hesabı açmak istiyorum diyorsanız, hangi firmalar ile çalışabilirsiniz. Merak etmeyin sizin işinizi kolaylaştırmak ve firma bulmak için uğraşmamanız için sizlere bazı firmaları tanıtacağım.
Bu firmalar, faizsiz forex hesabı sunan ve en avantajlı şartlara sahip olan firmalardır. Yani gönül rahatlığıyla hesap açabilirsiniz.
Swapsız Forex Şirketleri Hangileri?
Yurtdışı forex şirketleri, İslami forex hesabı sunmaya başladı demiştim. Müslüman nüfusun çoğu artık finansal piyasalara ilgi gösteriyor ve forexte de işlem yapanların sayısı oldukça fazla. Özellikle ülkemizde forexi tercih edenlerin sayısı her geçen gün artıyor.
Müslüman forex yatırımcı kitlesi büyük olunca firmalar da buna kayıtsız kalamadılar ve bu hesap türü seçeneğini getirdiler. Burada yabancı forex şirketleri üzerinden örnek vereceğim. Çünkü ülkemizde forex işlemleri kısıtlı ve birçok firma kapandı.
Vereceğim firmalarda swapsız forex hesabı açmak istediğinizde, bazı forex firmalarının direk olarak hesabı açmanıza izin verirken bazılarının inanç doğrulaması yapmak istediğini göreceksiniz. Zaten Türkiye’den başvuru yaptığınızda birçok firmanın hızlıca onayladığını da söylemeliyim. Çünkü nüfus olarak en az %90’ı Müslüman olan ülkede yaşıyoruz ve birçoğumuzun ismi İslam ile bağlantılı. Bu nedenle sorun yaşayacağınızı düşünmüyorum.
Öyleyse gelin firmalara ve firmaların bazı özelliklerine bakalım. Bu firmaların hepsinde faizsiz forex hesabı olduğu için tek tek bu firmaların faizsiz hesap sunduğunu söylememe gerek yok. Yani aşağıdaki firmaların hepsinde faizsiz hesap var. Bundan ötürü daha çok firmaları tanımanız amacıyla firmaların özelliklerine değineceğim.